Sinds het najaar van 2021 zijn de elektriciteits- en gasprijzen fors gestegen. Die situatie kadert in een globale energie- en geopolitieke context.
De prijsstijging is immers voornamelijk het gevolg van een herstel van de economische activiteit. De gezondheidscrisis, en in het bijzonder de periodes van lockdown, hebben tal van sectoren zwaar getroffen. De wereldwijde economische opleving in het derde en vierde kwartaal van 2021 heeft echter de vraag naar energie sterk doen stijgen. Tegelijk lagen de gasopslagniveaus in Europa onder seizoensnormen en zag de markt een vermindering van het aanbod van gas via de aardgaspijplijn.
(ref : https://www.creg.be/nl/publicaties/studie-f2289).
Daar kwamen nog een grote geopolitieke instabiliteit en onzekerheid over de energievoorziening bij, door de oorlog in Oekraïne, waardoor de prijzen nog meer de hoogte in schoten. Ten slotte hebben ook andere elementen, zoals de stijging van de prijs per ton CO2, een impact.
Afgaand op de prognoses van verschillende instanties wordt de komende maanden geen noemenswaardige daling verwacht.
Gevolgen
Voor de Brusselse gezinnen:
De situatie voor de gezinnen in Brussel vertoont zeer grote verschillen. Veel hangt af van het type contract en ook van de datum waarop het contract werd afgesloten.
Gezinnen die momenteel een contract met een variabel tarief hebben of die na het najaar van 2021 een contract met vast tarief hebben afgesloten, merken de prijsstijgingen nu al. Zij zien hun voorschotfacturen verhoogd worden en ontvangen een veel hogere regularisatiefactuur.
Mensen die vóór het najaar van 2021 een vast contract hebben afgesloten dat nog niet is afgelopen, zijn nog niet onderworpen aan prijsverhogingen. Maar zodra hun contract op de vervaldag is gekomen, zal het worden verlengd met een nieuw contract, heel waarschijnlijk tegen variabel tarief, waarin de prijsstijging zal zijn verwerkt.
Voor de leveranciers:
Door de prijsstijgingen komt bij de leveranciers de liquiditeit danig onder druk te staan. Afhankelijk van de wijze waarop zij de energievolumes die zij moeten leveren vooraf hebben afgedekt, moeten zij op de huidige markt energie inkopen tegen een hoge prijs en aan de eindverbruikers verkopen tegen de overeengekomen prijs, die vaak lager ligt. Leveranciers met een zwakke of ontoereikende kapitaalbasis kunnen dan in een netelige situatie terechtkomen, en zelfs mogelijk hun activiteiten moeten stopzetten.
Leveranciers lopen ook een groter risico dat hun klanten niet betalen. Sommige klanten die bijzonder hard door de prijsstijging worden getroffen, kunnen hun energiefacturen immers niet meer betalen. De leveranciers krijgen dan te maken met laattijdige betalingen of niet-betaling en ook dat is nadelig voor hun kasstroom.
Voor de professionele verbruikers:
De prijsstijging heeft ook een aanzienlijke financiële impact op alle bedrijven, in het bijzonder op de bedrijven die voor hun economische activiteit afhankelijk zijn van een hoog volume aan gas- en/of elektriciteitsverbruik. Door de stijging zien die bedrijven zich genoodzaakt hun extra kosten door te rekenen in de producten en diensten die ze leveren.
Om deze ongekende crisis het hoofd te bieden, is de overheid in actie gekomen!
Maatregelen om de gevolgen van de stijgende energieprijzen te beperken - Federale overheid
De federale regering heeft verschillende maatregelen genomen om gezinnen te helpen hun energiefactuur te milderen:
Verlenging van de toegang tot het sociaal tarief voor wie recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming (RVT) tot en met 30 september 2022.
Een energiecheque van € 80 voor alle burgers die het sociaal tarief genoten op 30 september 2021. Dit bedrag werd automatisch toegekend door de energieleveranciers en uiterlijk in februari 2022 gestort.
Btw-verlaging op elektriciteit en gas tot september 2022. Het verlaagd tarief van 6% is van toepassing op alle onderdelen van de factuur en op de verbruiksperiodes tussen 1 maart 2022 en 30 september 2022 voor elektriciteit en tussen 1 april 2022 en 30 september 2022 voor gas.
Een eenmalige verwarmingspremie van € 100 voor alle Belgische gezinnen, voor hun hoofdverblijf. Die premie zal automatisch worden toegekend via de energieleveranciers.
Verhoging van de budgetten voor het gas- en elektriciteitsfonds. Die middelen zullen bij voorrang worden toegewezen aan mensen die betalingsmoeilijkheden hebben door de hoge elektriciteits- en gasprijzen. De OCMW's kunnen die middelen gebruiken om materiële hulp te bieden aan gezinnen die het moeilijk hebben om hun energiefacturen te betalen.
Maatregelen om de energiefactuur te verlagen - Gewestelijke overheid
Naar aanleiding van de plots gestegen energieprijzen heeft de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beslist om de Brusselse consumenten te steunen door de inkomensdrempels voor het statuut van beschermde klant te verhogen. Door die verhoging zouden meer gezinnen een beroep kunnen doen op dit statuut en dus ook op het sociaal tarief.
Wat kunnen gezinnen zelf doen?
1. Nakijken welk soort contract ze hebben en wanneer het afloopt
De meest risicovolle contracten in de huidige context zijn de contracten die nu aflopen, en ook de contracten met variabel tarief, omdat daarin de prijsstijgingen meteen worden verrekend.
Het is dus belangrijk precies te weten onder welke formule u valt en wat de vervaldatum is. Die informatie is te vinden op de jaarlijkse factuur of verkrijgbaar bij uw leverancier.
2. De voorschotten controleren
Door de prijsstijgingen zal de regularisatiefactuur voor variabele contracten veel hoger zijn, zelfs al bleef uw verbruik ongeveer gelijk. Door preventief uw voorschotten te verhogen, spreidt u de kosten.
Wat doen bij betalingsmoeilijkheden?
